Faktury korygujące w ewidencji księgowej

Jako nabywca produktów rolnych wystawiłem fakturę korygującą do faktury VAT RR. Jak zaksięgować korektę VAT z takiej faktury?

Fakturą VAT RR dokumentuje się - co do zasady - zakup płodów rolnych od rolnika ryczałtowego, w przypadku gdy kupującym jest jednostka będąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (art. 116 ust. 1 ustawy o VAT). Fakturę tę wystawia podatnik nabywający produkty rolne, a nie ich dostawca. W związku z tym fakturę korygującą VAT RR również powinien wystawić podatnik dokonujący zakupu produktów rolnych (nabywca).

Nabywca przekazuje korektę faktury VAT RR rolnikowi ryczałtowemu, który powinien potwierdzić jej odbiór. Faktura taka powinna zawierać oznaczenie "Korekta" lub "Faktura korygująca", analogicznie jak zwykła faktura.

Sposób rozliczenia faktury korygującej wystawionej do faktury VAT RR zależy od tego, czy w wyniku korekty nastąpiło podwyższenie, czy też obniżenie kwoty należności, a tym samym zryczałtowanego zwrotu podatku u nabywcy.

W przepisach o VAT brak szczegółowych regulacji dotyczących zasad korygowania faktur VAT RR. Zastosowanie w tym przypadku będą miały zatem przepisy ogólne dotyczące wystawiania faktur korygujących. Z treści § 13 i § 14 rozporządzenia w sprawie faktur wynika, że faktury korygujące wystawia się w przypadku:

• gdy po wystawieniu faktury pierwotnej udzielono rabatu,
   
• zwrotu sprzedawcy towarów oraz zwrotu nabywcy kwot nienależnych, o których mowa w art. 29 ust. 4 ustawy o VAT,
   
• zwrotu nabywcy całości lub części należności (tj. pobranych zaliczek, przedpłat lub zadatków),
   
• podwyższenia ceny lub stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Na podstawie faktur korygujących można skorygować nie tylko dane liczbowe, ale również elementy identyfikujące strony transakcji, daty zawarcia transakcji, numeru dokumentu itd.

Należy przy tym pamiętać, iż podwyższenie zryczałtowanego zwrotu podatku u nabywcy (wystawcy faktury korygującej VAT RR) - na podstawie art. 116 ust. 6 ustawy o VAT - powinno być uwzględnione w rozliczeniu VAT za okres rozliczeniowy, w którym kwota wynikająca z korekty została przekazana na konto rolnika, tj. nie później niż 14. dnia od dnia wystawienia faktury korygującej, z wyjątkiem przypadku zawarcia umowy z podmiotem nabywającym produkty rolne określającej dłuższy termin płatności.

Natomiast, jeżeli w wyniku korekty następuje obniżenie kwoty należności, a w konsekwencji obniżenie zryczałtowanego zwrotu podatku - naszym zdaniem - korekta powinna zostać ujęta w ewidencji i deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym faktura korygująca została wystawiona.

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka będąca czynnym podatnikiem VAT jako nabywca produktów rolnych wystawiła fakturę korygującą do faktury VAT RR w związku z otrzymaniem po wystawieniu tej faktury rabatu na zakupione aktywa. Faktura korekta zawierała następujące dane:

a) zmniejszenie wartości brutto: 214 zł,

b) zmniejszenie VAT naliczonego 7% (art. 115 ust. 2 w związku z art. 146a pkt 3 ustawy o VAT): 14 zł,

c) zmniejszenie kwoty netto zakupu: 200 zł.

2. Wystawiona korekta dotyczy produktów rolnych przyjętych przez jednostkę do magazynu materiałów.

3. Jednostka przyjęła zasadę, iż nabywane od rolników ryczałtowych materiały ewidencjonowane są według cen zakupu.

4. W przykładzie pominięto kwestię wpłat na fundusz promocji produktów rolno-spożywczych.

II. Dekretacja:

III. Księgowania:

Biuro turystyczne stosujące szczególne procedury rozliczania VAT od usług turystycznych wystawia czasami korekty faktur VAT marża. Jak księgować takie korekty?

W szczególnych przypadkach określonych w art. 119 i art. 120 ustawy o VAT, podatnicy nie odprowadzają podatku od całej należności netto, lecz tylko od marży rozumianej jako różnica między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca towarów i usług, a ceną ich nabycia. Zasada ta dotyczy usług turystyki (art. 119 ustawy o VAT) oraz dostaw towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków (art. 120 ustawy o VAT).

Podatnik, opodatkowując marżę, wystawia - na podstawie przepisu § 5 ust. 8 rozporządzenia w sprawie faktur - fakturę oznaczoną w przypadku biur podróży jako "procedura marży dla biur podróży".

Na fakturze tej nie wyszczególnia się: ceny netto, wartości netto, stawki podatku, sumy wartości netto. Nie wyszczególnia się na niej również marży, ani nie wykazuje VAT od tej marży. Wpisuje się jedynie kwotę należności ogółem (wartość sprzedaży brutto).

Ustawa o VAT, ani przepisy wykonawcze nie określają w sposób odrębny zasad dokonywania korekty faktur VAT marża. W związku z tym należy stosować ogólne zasady dotyczące wystawiania faktur korygujących, o których mowa w § 13 i 14 rozporządzenia w sprawie faktur, oczywiście dostosowując je do specyfiki faktur VAT marża.

Szczególny charakter faktury wystawionej w systemie VAT marża wskazuje na to, że obowiązek jej skorygowania wystąpi tylko w sporadycznych sytuacjach. Z pewnością obowiązek jej skorygowania nie będzie miał związku z błędnym określeniem stawki czy kwoty podatku należnego. Faktura korygująca nie powinna bowiem, tak jak faktura pierwotna, zawierać kwot podatku, a jedynie skorygowaną kwotę do zapłaty. Nie oznacza to jednak, że obowiązek jej wystawienia nie może powstać. Szczególnie dotyczyć to będzie udzielania rabatów lub zgłoszonych przez klientów reklamacji mających wpływ na zmniejszenie wykazanej uprzednio w fakturze pierwotnej kwoty należności, czy też pomyłki w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Może się bowiem zdarzyć, że jednostka w pierwotnej fakturze wykaże błędną nazwę nabywcy lub błędną nazwę świadczonej usługi. Mimo że korekta nie będzie miała wpływu na wartość faktury, a szczególnie na kwotę podatku należnego, jej wystawienie jest jak najbardziej uzasadnione.

Przykład

I. Założenia:

1. Biuro turystyczne stosujące szczególne procedury rozliczania VAT od usług turystycznych wystawiło korektę faktury VAT marża zmniejszającą wykazaną w pierwotnej fakturze kwotę należności o kwotę: 127 zł. Korekta ta wynika ze zmniejszenia kwoty marży.

2. Obliczenie korekty VAT należnego (ustalonego od zmniejszonej kwoty marży):

a) zmniejszona kwota marży: 127 zł,

b) korekta VAT należnego: (127 zł × 23) : 123 = 23,75 zł.

3. W wyniku wystawionej korekty nastąpi zmniejszenie przychodu ze sprzedaży usługi turystycznej o kwotę: 127 zł - 23,75 zł = 103,25 zł.

II. Dekretacja:

III. Księgowania:

Jeżeli natomiast w wyniku korekty zmianie ulega np. tylko stawka VAT lub kwota marży, ale nie kwota do wpłaty, to nie ma podstaw do wystawienia faktury korygującej, gdyż nie ulega zmianie żadna pozycja faktury. W takiej sytuacji jednostka powinna dokonać odpowiedniej korekty we własnym zakresie - poprzez wprowadzenie odpowiednich zapisów do ksiąg rachunkowych i złożenie deklaracji korygującej za okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy od usługi.