Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą nabyła udziały w spółce z o.o. w zamian za wkład w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przedsiębiorca prowadzi pełną księgowość. Jak zaksięgować to zdarzenie?
Udziały w spółce z o.o. mogą być obejmowane w zamian za wkłady pieniężne (gotówkę), jak i wkłady niepieniężne (aport). Przedmiotem wkładu niepieniężnego mogą być np. nieruchomości, rzeczy ruchome, wierzytelności, a nawet przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Przedmiotem wkładu do spółki z o.o. nie może być natomiast prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. Tak wskazuje art. 14 K.s.h.
Ewidencja wniesienia aportem zorganizowanej części przedsiębiorstwa do spółki z o.o. w księgach wnoszącego może przebiegać następująco:
| 1. Wartość nominalna udziałów uzyskana za wkład: |
| – Wn konto 03 "Długoterminowe aktywa finansowe", – Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozliczenie wartości wkładów). |
| 2. Wyksięgowanie wartości księgowej wnoszonych jako wkład składników aktywów i pasywów wchodzących w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa: |
| a) wartość księgowa aktywów: |
| – Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozliczenie wartości wkładów), – Ma różne konta – w zależności od rodzaju przekazanego aktywu, |
| b) wartość księgowa pasywów oraz wyksięgowanie odpisów umorzeniowych i ewentualnych odchyleń od cen ewidencyjnych: |
| – Wn różne konta – w zależności od rodzaju przekazanego pasywa (zobowiązania), – Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki". |
| 3. Ewentualna różnica powstała na koncie 24, której rozliczenie nastąpi np. w momencie sprzedaży lub umorzenia udziałów nabytych w zamian za wkład: |
| a) dodatnia – w wysokości salda Wn: |
| – Wn konto 03-5 "Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe", – Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Wkłady wniesione na poczet udziałów w spółce z o.o.). |
| Jeżeli dodatnia różnica świadczy o zawyżeniu wartości objętych udziałów, to wskazane jest dokonać odpisu z tytułu trwałej utraty wartości tych udziałów, zapisem: |
| – Wn konto 75-1 "Koszty finansowe", – Ma konto 03-5 "Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe", |
| b) ujemna – w wysokości salda Ma: |
| – Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Wkłady wniesione na poczet udziałów w spółce z o.o.), – Ma konto 03-5 "Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe" lub 81-3 "Kapitał z aktualizacji wyceny". |
Jakich zapisów należy dokonać w księgach przedsiębiorstwa osoby fizycznej w przypadku sprzedaży udziałów w spółce z o.o. objętych w zamian za aport w postaci części przedsiębiorstwa?
Operację sprzedaży posiadanych udziałów spółki z o.o. można ująć w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa osoby fizycznej (udziałowca) zapisami:
| 1) wartość w cenie sprzedaży: |
| – Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki", – Ma konto 75-0 "Przychody finansowe" (w analityce: Przychody z kapitałów pieniężnych), |
| 2) wartość nominalna udziałów: |
| – Wn konto 75-1 "Koszty finansowe" (w analityce: Koszty związane z przychodami kapitałowymi), – Ma konto 03 "Długoterminowe aktywa finansowe". |
W rachunku zysków i strat wykazywany jest wyłącznie wynik ze sprzedaży udziałów. Nadwyżkę ceny sprzedaży nad ceną nabycia udziałów wykazuje się jako "Zysk ze zbycia inwestycji" odpowiednio w wierszu J.III wariantu kalkulacyjnego lub G.III wariantu porównawczego. Natomiast nadwyżkę ceny nabycia udziałów nad ceną ich sprzedaży wykazuje się jako "Stratę ze zbycia inwestycji" w wierszu K.II wariantu kalkulacyjnego lub H.II wariantu porównawczego.
Przykład
I. Założenia:
Jednostka sporządzająca rachunek zysków i strat według wariantu porównawczego sprzedała udziały zaliczone do długoterminowych papierów wartościowych w cenie nabycia równej: 100.000 zł. Cena sprzedaży udziałów wyniosła: 120.000 zł.
II. Dekretacja:
| Opis operacji | Kwota | Konto | |
| Wn | Ma | ||
| 1. Sprzedaż udziałów – w wartości równej cenie sprzedaży na podstawie dokumentu sprzedaży udziałów | |
24 | |
| 2. PK – rozchód sprzedanych udziałów | 100.000 zł | |
03 |
| 3. WB – otrzymanie zapłaty za udziały | 120.000 zł | 13-0 | 24 |
III. Księgowania:
Dla celów bilansowych w rachunku zysków i strat, w wierszu G.III wariantu porównawczego, jednostka wykaże nadwyżkę ceny sprzedaży (120.000 zł) nad ceną nabycia udziałów (100.000 zł), czyli "Zysk ze zbycia inwestycji", w wysokości 20.000 zł.
Czy w momencie wniesienia części prowadzonego przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki z o.o. i objęcia w zamian udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym tej spółki, po stronie wnoszącego wystąpi przychód z kapitałów pieniężnych?
| W momencie wniesienia prowadzonego przedsiębiorstwa lub jego części do spółki z o.o. i objęcia w zamian udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym tej spółki, po stronie wnoszącego wystąpi przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9 updof. Przychód ten będzie jednak przychodem zwolnionym z opodatkowania tym podatkiem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 109 updof. Powyższe oznacza, iż przychód związany z tą operacją ujawni się ewentualnie dopiero w dniu odpłatnego zbycia tych udziałów. |
Odpłatne zbycie przez osoby fizyczne udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną, powoduje powstanie przychodu z kapitałów pieniężnych (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a updof). W konsekwencji, także koszt podatkowy nie powstaje na dzień objęcia udziałów (akcji) w zamian za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, ale dopiero na dzień zbycia tych udziałów (akcji) – art. 22 ust. 1f pkt 2 updof. Koszt ten ustala się w wysokości przyjętej dla celów podatkowych wartości składników przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ksiąg i ewidencji, o których mowa w art. 24a ust. 1 updof, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji), nie wyższej jednak niż wartość tych udziałów (akcji) z dnia ich objęcia, określona zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 updof.
Czy wynik na sprzedaży udziałów w spółce z o.o. osoba fizyczna powinna ująć w przychodach lub kosztach prowadzonej działalności gospodarczej, czy potraktować go odrębnie i po zakończeniu roku dochód wykazać w zeznaniu PIT-38?
Dochód uzyskany w roku podatkowym z odpłatnego zbycia udziałów traktuje się odrębnie. Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany wykazać ten dochód w zeznaniu PIT-38 i obliczyć należny podatek dochodowy w wysokości 19% uzyskanego dochodu.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
