Celem wprowadzenia opłaty produktowej jest zmotywowanie przedsiębiorców do zapewnienia recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych i poużytkowych (tj. odpadów powstałych z produktów). Opłatę produktową wnosi się bowiem wtedy, gdy przedsiębiorstwo nie osiągnęło odpowiedniego poziomu odzysku i recyklingu tych odpadów. |
Od 1 stycznia 2014 r. obowiązuje większość przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2013 r. poz. 888), zwanej dalej ustawą o gospodarce opakowaniami. Ustawa ta zastąpiła w całości dotychczasową ustawę z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, a także zmieniła zapisy zawarte w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1413 ze zm.), zwanej dalej ustawą o opłacie produktowej. Wymienione przepisy określają docelowe poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (tj. odpadów powstałych z produktów), sposób liczenia opłaty produktowej oraz obowiązki sprawozdawcze z tym związane.
Opłata produktowa dotyczy tych przedsiębiorców (w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej – Dz. U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.), którzy wprowadzają na rynek krajowy produkty w opakowaniach z tworzyw sztucznych, aluminium, stali (w tym blachy stalowej), papieru i tektury, szkła gospodarczego (poza ampułkami), materiałów naturalnych (drewno, tekstylia) oraz wielomateriałowych. Opłata produktowa dotyczy producentów, importerów, jak również przedsiębiorców prowadzących jednostki handlu detalicznego i sprzedających tam produkty pakowane, przy czym dotyczy to pojedynczej jednostki handlowej o powierzchni handlowej powyżej 500 m2 lub przedsiębiorców prowadzących więcej niż jedną jednostkę handlu detalicznego o łącznej powierzchni handlowej powyżej 5.000 m2. Opłata produktowa ma również zastosowanie do przedsiębiorców, którzy pakują produkty wytworzone przez innego przedsiębiorcę i wprowadzają je na rynek krajowy oraz przedsiębiorców, niebędących wytwórcą produktu, którzy zlecili wytworzenie tego produktu oraz których oznaczenie zostało umieszczone na produkcie lub opakowaniu.
|
Stawki opłat produktowych i za korzystanie ze środowiska dostępne są w serwisie www.wskazniki.gofin.plw zakładce Inne dane i wskaźniki dla przedsiębiorców |
Do wniesienia opłaty produktowej są także zobowiązani przedsiębiorcy dokonujący importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia produktów wymienionych w załączniku nr 4a do ustawy o opłacie produktowej, w tym na potrzeby własne, oraz wytwórcy wprowadzający te produkty na terytorium kraju (dotyczy to przede wszystkim odpadów powstałych z takich produktów jak oleje i opony).
Poza wymienionymi jednostkami opłata produktowa może dotyczyć również przedsiębiorstw wprowadzających do obrotu na terenie kraju sprzęt elektryczny i elektroniczny, którzy nie wykonali obowiązku odzysku i recyklingu w świetle ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1155 ze zm.) oraz przedsiębiorców wprowadzających do obrotu baterie przenośne i akumulatory przenośne, którzy nie wykonali obowiązków w zakresie osiągania poziomów zbierania, określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. nr 79, poz. 666 ze zm.).
Z obowiązku w zakresie opłaty produktowej przedsiębiorca może wywiązać się samodzielnie przekazując odpady do recyklingu, bądź też za pośrednictwem tzw. organizacji odzysku.
Opłatę produktową wnosi się na odrębny rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego. Przy czym opłatę za odpady powstające z opakowań, a także gdy przedsiębiorca nie osiągnął odpowiedniego poziomu zbierania baterii i akumulatorów przenośnych należy uiścić w terminie do 15 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego opłata dotyczy. W przypadku opłaty produktowej dotyczącej odpadów powstających z olejów i opon oraz zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego przelew należy uregulować do 31 marca, z tym że opłatę produktową dotyczącą sprzętu elektrycznego i elektronicznego wpłaca się na rachunek bankowy wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Rozliczenie z obowiązku zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych, sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz baterii przenośnych i akumulatorów przenośnych następuje na koniec roku kalendarzowego, przy czym obowiązek złożenia sprawozdania i zapłaty opłaty produktowej przypada w marcu następnego roku. Oznacza to, że w marcu 2015 r. należy rozliczyć się z opłaty należnej za rok 2014. |
Przedsiębiorcy, których dotyczy obowiązek wniesienia opłaty produktowej są zobowiązani sporządzić i złożyć marszałkowi województwa roczne sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej, na zasadach określonych w dziale V rozdziale 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 ze zm.) – w terminie do dnia 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy. Ww. przedsiębiorcy mogą zlecić sporządzenie rocznego sprawozdania organizacji odzysku opakowań. Co istotne sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej za lata 2012–2014 należy sporządzić i złożyć, stosując odpowiednie przepisy o opłacie produktowej (sprawozdanie OŚ-OP1 o wysokości należnej opłaty produktowej za 2014 r. należy złożyć w terminie do 31 marca 2015 r.).
Jednostki prowadzące księgi rachunkowe zobowiązane są do stosowania zasady memoriału opisanej w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Według tej zasady, w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.
Z przedstawionych wyżej przepisów wynika, że obowiązek naliczenia opłaty produktowej powstaje na koniec roku kalendarzowego, a jedynie termin jej zapłaty przypada w marcu następnego roku. Dlatego naliczoną opłatę produktową za 2014 r. ujmuje się w ciężar kosztów 2014 r. W księgach 2015 r. zostanie zaksięgowany wyłącznie przelew środków pieniężnych z rachunku bieżącego. |
Opłatę produktową w księgach rachunkowych kwalifikuje się do kosztów działalności operacyjnej i ujmuje na koncie 40-3 "Podatki i opłaty" w układzie rodzajowym kosztów lub na odpowiednim koncie zespołu 5. Naliczoną opłatę produktową księguje się zapisem:
– Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty" lub konto zespołu 5, – Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne". |
Wpłatę opłaty produktowej na rachunek urzędu marszałkowskiego ujmuje się zapisem:
– Wn konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne", – Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący". |
Zobowiązanie z tytułu opłaty produktowej figurujące w księgach na dzień bilansowy wskazane jest wykazać w pasywach bilansu w wierszu B.III.2 lit. g) "Zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń". |
Obowiązek wnoszenia opłat za korzystanie ze środowiska wynika z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U z 2013 r. poz. 1232 ze zm.). Opłatę za korzystanie ze środowiska (opłatę środowiskową) ponosi się z tytułu:
Według art. 285 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska, opłatę za korzystanie ze środowiska rozlicza się za dany rok kalendarzowy do 31 marca następnego roku. Wobec tego podmioty korzystające ze środowiska zobowiązane w świetle wspomnianej ustawy do wnoszenia opłaty środowiskowej powinny uregulować opłatę za korzystanie ze środowiska za 2014 r. w terminie do 31 marca 2015 r. Jednocześnie w tym samym terminie należy przekazać marszałkowi województwa wykaz (sprawozdanie) zawierające informacje i dane wykorzystane do ustalenia wysokości opłaty oraz wysokość tej opłaty (zob. art. 286 i art. 285 ust. 2 i 4 ustawy prawo ochrony środowiska).
Opłatę za korzystanie ze środowiska zalicza się w księgach rachunkowych w ciężar kosztów podstawowej działalności operacyjnej, na podstawie sporządzonego wykazu, zapisem: Wn konto 40-3 lub konto zespołu 5, Ma konto 22. Przelew opłaty środowiskowej ujmuje się natomiast zapisem: Wn konto 22, Ma konto 13-0.
Opłatę środowiskową należy ująć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, którego ta opłata dotyczy, stosując się do bilansowej zasady memoriału (zob. art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości).
Przyjmując założenie, że rok obrotowy jednostki jest zgodny z rokiem kalendarzowym, opłatę środowiskową za 2014 r. wskazane jest ująć w księgach rachunkowych 2014 r. niezależnie od tego, że będzie zapłacona w marcu następnego roku. W księgach 2015 r. zostanie zaksięgowany wyłącznie przelew środków pieniężnych z rachunku bieżącego.
Nieuregulowane na dzień bilansowy zobowiązanie z tytułu opłaty za korzystanie ze środowiska wskazane jest ująć w pasywach bilansu w wierszu B.III.2 lit. g) "Zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń". |
|